Page 34 - mag_68
P. 34
Τα βιβλία έχουν τους ίδιους εχθρούς με τον άνθρωπο: τη φωτιά,
ΒΙΒ λ ΙΑ
ΒΙΒλΙΑ
την υγρασία, την ανοησία, το χρόνο και το ίδιο τους το περιεχόμενο.
αΚΜΗ Και ΠαΡαΚΜΗ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝιΚΗΣ ΤΡαΓΩδιαΣ
ΤΡΙΑ ΠΡΩΙΜΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΔΡΑΜΑ
NIETZSCHE FRIEDRICH
Εκδόσεις ΡΟΕΣ
«Η τραγωδία, η οποία ανάβλυσε από την
βαθιά πηγή του συμπάσχειν, είναι στην ου-
σία της πεσιμιστική. Η ύπαρξη είναι σ' αυ-
τήν κάτι πολύ φρικτό, ο άνθρωπος πλάσμα
πολύ ανόητο [...] Η διαλεκτική αντίθετα είναι
από τα βάθη της ουσίας της οπτιμιστική· πι-
στεύει στην αιτία και το αιτιατό κι έτσι σε μια
αναγκαία σχέση ενοχής και τιμωρίας, αρε-
34 τής και ευτυχίας [...] Όταν το στοιχείο αυτό
εισχωρεί στην τραγωδία, προκύπτει ένας
δυϊσμός όπως ανάμεσα στην νύχτα και την
ημέρα, την μουσική και τα μαθηματικά.»
Στα τρία κείμενα της παρούσας έκδοσης
(δύο διαλέξεις και μία σύντομη πραγματεία), ο Νίτσε εξετάζει την βαθύτερη ουσία του αρ-
χαιοελληνικού δράματος και, υπό το φιλοσοφικό αυτό πρίσμα, την ακμή και την παρακμή
του. Στο πρώτο από τα κείμενα, ο φιλόσοφος αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα του αρχαίου
δράματος ως «καθολικού έργου τέχνης» και την ριζική του διαφορετικότητα σε σχέση με
σύγχρονες μορφές θεάτρου. Στο δεύτερο, αποδίδει την ταχεία παρακμή του δράματος στον
σωκρατικό ορθολογισμό και την βασισμένη σ' αυτόν ορθολογική αισθητική του Ευριπίδη.
Στο τρίτο, τέλος, αναλύει την βαθύτερη μεταφυσική ουσία του δραματικού έργου τέχνης ως
τον συγκερασμό του απολλώνιου και του διονύσιου και επισημαίνει την βαθιά μεταφυσική
σημασία της μουσικής· εκθέτει δε συνοπτικά υπό το πρίσμα αυτό και βασικές αρχές μιας
γενικής θεωρίας της τέχνης και της γλώσσας.
Τα τρία κείμενα της παρούσας έκδοσης αποτελούν το τεκμήριο της εντατικής προεργασίας
του Νίτσε για το κύριο πρώιμο έργο του, την "Γέννηση της τραγωδίας". Παρουσιάζουν τον
στοχασμό του φιλοσόφου για την αρχαία τραγωδία κατά την διαμόρφωσή του και συμπερι-
λαμβάνουν αναλύσεις που στην Γέννηση της τραγωδίας είτε εμφανίζονται υπό διαφορετικό
πρίσμα είτε έχουν παραλειφθεί. Εμπεριέχουν πλήθος διανοημάτων που, σε ορισμένο βαθ-
μό αλλαγμένα και μετασημασιοδοτημένα, διαπνέουν και καθορίζουν όλον τον μεταγενέστε-
ρο στοχασμό του Νίτσε.