Page 95 - mag_98
P. 95
της Σοφίας Καλμανίδου
Το πέρασμα πέντε γυναικών και ενός σαν τις αφηγήσεις που μετέφεραν οι
μωρού –γιαγιά, μάνα, τρία μικρά κο- πρόγονοι τους από την Πατρίδα τους.
ρίτσια κι ένα αβάφτιστο αγόρι– από «Λενελί μ’ Λενελί μ’»μου είπε «άκου.
το Αϊβαλί στη Μυτιλήνη, το 1922, με Εσύ ξέρεις ν’ ακούς. Τίποτα πιο αβά-
βάση πραγματικές μαρτυρίες. Οι εφτά σταχτο για την ψυχή από το μίσος.
άντρες της οικογένειας έμειναν πίσω Μετά, η απληστία, κι ύστερα, η απά-
και δεν άφησαν κανένα ίχνος, σαν να θεια. Οι πιο σπουδαίοι άνθρωποι στη
τους ρούφηξε η γη. ζωή δεν εναι αυτοί που μπορούν ν'
Tο πέρασμα είναι ένα αριστοτεχνικά αποφασίουν αν θα ζήσουμε ή αν θα
γραμμένο αφήγημα με μυθοπλαστι- πεθάνουμε. Είν' εκείνοι που αγαπάμε
κά στοιχεία πλεγμένα με προσωπικές και μας αγαπούν. Ν΄αγαπηθείς πολύ
μαρτυρίες και βιώματα που φωτίζουν είναι μεγάλη ευλογία. Ν' αγαπήσεις
πτυχές της ιστορίας της μικρασιατικής πολύ είναι η μέγιστη ευλογία. Είναι το
καταστροφής και συνθέτουν ένα λογο- νόημα της ζωής…»
τεχνικό βιβλίο που διασώζει την αυθε- Ένα βιβλίο με εικόνες ολοζώντανες
ντικότητα και την δύναμη του προφο- που αφυπνίζουν την μνήμη, όχι με 95
ρικού λόγου. στόχο να αναζωπυρώσουν τον πόνο
Η Λίλη Λαμπρέλλη με την αφήγησή της και τον θυμό μας αλλά να φωτίσουν
κατορθώνει να περάσει τους αναγνώ- την αξία της έννοιας του περάσματος
στες μέσα από την φωτιά δημιουρ- από την ιστορία στην ζωή.
γώντας ένα νοητό μονοπάτι σωτηρίας Το πέρασμα είναι ένα αριστουργημα-
φτιαγμένο από λέξεις και σιωπές. τικό βιβλίο μεταφοράς της μικρασιατι-
Η αφήγηση της ζυμώνεται με μνήμες, κής οδύνης και της ιστορίας του ελλη-
παραμύθια, αλήθειες, βιώματα, απώ- νισμού, που επάξια θα καταλάβει μία
λειες και ζωντανεύει, εκατό χρόνια ξεχωριστή θέση σε λίστες και ανθολό-
μετά, έναν ολόκληρο πολιτισμό που για μελέτης της Μικρασιατικής Κατα-
ξεριζώθηκε από τον τόπο του για να στροφής.
επαναφυτευτεί σε έναν άλλο τόπο, σε
μιαν άλλη πατρίδα. Έναν πολιτισμό,
που απώλεσε το βιος του αλλά όχι την
πίστη του στην ζωή. Και ζωή, πάει να
πει πως προχωρώ με ότι έχω, χωρίς
καθηλώσεις, μίσος, απληστία, απάθεια
Μέσα από τα λόγια του παππού, μιλά
η συλλογική μνήμη όλων όσων άκου-
