Page 11 - mag_114
P. 11
του Γεράσιμου Γεωργάτου
Ο ΠΡΟΚΛΟΣ
4 5
4 10 – 8 μ.Χ.
Τελευταίος Νεοπλατωνικός εί-
ναι ο Πρόκλος (410 - 485μ.Χ.), ο
οποίος υπήρξε μαθητής του Πλού-
ταρχου και ιδρυτής της σχολής
των Αθηνών. Ιδιαίτερο γνώρι-
σμα της φιλοσοφίας του είναι η κακού και το θεωρεί ως δεδο-
διάρθρωση των μεταφυσικών και μένο μαζί με την αυξανόμενη
ψυχολογικών εννοιών και δυνά- ατέλεια των κατώτερων και κα-
μεων σε τριάδες. Κατ' αυτόν, η τώτατων όντων τα οποία απο-
γέννηση του κόσμου πραγμα- μακρύνονται όλο και περισσό- 11
τοποιείται σε τρεις φάσεις: η τερο από την εστία του θεϊκού
πρώτη από αυτές είναι «η εμ- φωτός. Στο φως αυτό επιστρέφει
μονή», δηλαδή η παραμονή του ο άνθρωπος όταν ενωθεί μαζί του
αποτελέσματος μέσα στο αίτιο. με την έκσταση και με τη βοήθεια
Ακολουθεί «η πρόοδος», δηλα- του Ενός που υπάρχει μέσα του και
δή η έξοδος του αποτελέσμα- είναι ανώτερο από το ανθρώπινο
τος από το αίτιο. Τέλος, η τρίτη πνεύμα. Με αυτή την εκστατική
φάση περιλαμβάνει την «επι- ένωση με το Εν ολοκληρώνεται
στροφή», δηλαδή την επάνοδο και η ηθική εξύψωση του αν-
στο αίτιο. Η εξέλιξη αυτή έχει ως θρώπου. Ο δρόμος που οδηγεί σε
αφετηρία το Εν, το οποίο είναι και αυτή την εξύψωση έχει τρία στάδια:
για τον Πρόκλο, όπως ήταν και για το πρώτο είναι ο έρωτας της Ψυχής
τον Πλωτίνο, το Αγαθό. Και επει- να ενωθεί με το Νου. Έπειτα είναι η
δή αυτό το Εν βρίσκεται πάνω και αλήθεια που οδηγεί στη θεία σοφία
πέρα από το Είναι καταλήγουμε σε και το τέρμα αποτελεί η πίστη πέρα
αυτό μόνο με την άρνηση του ιδίου από τη γνώση, η οποία οδηγεί στη
του Είναι. Ο Πρόκλος δεν απο- μυστική σιγή και στην επαφή με το
δέχεται τη θεϊκή καταγωγή του άρρητο.
