Page 39 - mag_112_new

«Ο καλός καπετάνιος ξέρει

να προσαρμόζεται στους ανέμους

κι ο σοφός να προσαρμόζεται στα γυρίσματα της τύχης.»

Χείλων ο Λακεδαιμόνιος

RAINER MARIA RILKE
ΜΙΚΡΑ ΔΌΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Εκδόσεις PRINTA

Από το 1893 έως το 1922, ο Ρίλκε συνέταξε περισσό-

τερα από εκατό κείμενα τα οποία θα μπορούσαμε γενι-
κώς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θέμα, να χαρακτηρί-
σουμε «δοκίμια». Από αυτό το παραγνωρισμένο ακόμη

κριτικό μέρος του έργου του Ρίλκε η παρούσα έκδοση
παρουσιάζει μια μικρή –αλλά αντιπροσωπευτική του

ύφους και των απόψεων του ποιητή– επιλογή. Πρόκει-
ται για κείμενα στα οποία ο Ρίλκε εκφράζει εκτενώς και
απερίφραστα τις απόψεις του τόσο για λογοτέχνες και

καλλιτέχνες της εποχής του, όσο και για την προέλευ-
ση, την ουσία και την επιρροή της λογοτεχνίας και των
εικαστικών τεχνών. 39

Το πρώτο κείμενο της συλλογής είναι η διάλεξη που έδωσε ο ποιητής στις 5 Μα-
ΐου 1898 στην Πράγα, με τίτλο «Μοντέρνα ποίηση». Έχει σημαίνουσα θέση στο
πρώιμο κριτικό έργο του Ρίλκε, καθώς σε αυτό δίνεται μια περιεκτική επισκόπη-

ση της μοντέρνας ποίησης της περιόδου εκείνης στη Γερμανία, σκιαγραφούνται
οι τάσεις της και εκτίθενται η διορατική ματιά και οι απόψεις του ποιητή για την

ποίηση. Πρόκειται, επίσης, για σημαντικό ντοκουμέντο της νέας αντίληψης για τη
λυρική έκφραση που κάνει την εμφάνισή της στη στροφή του 19ου προς τον 20ό
αιώνα. Την ίδια προβληματική συναντάμε και στη επιστολή «Γράμμα σε μια νέα

ποιήτρια», της 7ης Απριλίου 1899.
Πέρα από την ποίηση και τους εκπροσώπους της, τον Ρίλκε απασχόλησε έντονα

η έννοια του καλλιτέχνη και η σχέση του με τον κόσμο, η συνδιαλλαγή του με τα
πράγματα και η διαδικασία που οδηγεί σε ένα έργο τέχνης. Τις σκέψεις του αυτές
εκθέτει στα κείμενα «Σημείωση περί τέχνης» (1898), «Σημειώσεις για τη μελωδία

των πραγμάτων» (1898), «Περί τέχνης» (1898) και «Έργα τέχνης» (1902).
Τα δοκίμια «Ρωσική τέχνη», «Περί του τοπίου» και «Εισαγωγή στη μονογρα-
φία για το Βόρπσβεντε» πραγματεύονται πιο συγκεκριμένα καλλιτεχνικά πεδία και

συνδέονται άμεσα με τους τόπους στους οποίους ταξίδεψε ο ποιητής.
Ο τόμος κλείνει με τα δύο σύντομα κείμενα «Πρωινή κατάνυξη» (1905) και «Για
τον ποιητή» (1912), με το τελευταίο να αποτελεί μια παραβολή για τη «θέση του

ποιητή στον υπαρκτό κόσμο».
ΥΠΟΨΗΦΙΟ (ΒΡΑΧΕΙΑ ΛΙΣΤΑ) ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑ-

ΦΡΑΣΗΣ