Page 23 - mag_107_N
P. 23
από τη Δήμητρα Σταύρου
http://psyhismos.blogspot.gr/
Αν και η ψυχανάλυση έχει κατηγο- δραστηριότητες και καθήκοντα και
ρηθεί από πολλούς, ως μία μέθο- μέσα στην κουλτούρα τους δεν υπήρ-
δος κλεισμένη στο ατομικό, ο ίδιος ο χε το πρόταγμα της μόρφωσης και της
εμπνευστής της καταλήγει, ιδιαίτερα, γνώσης, όπως συμβαίνει στην εβραϊ-
προς τα τέλη της ζωής του να γράφει κή κουλτούρα.
ψυχαναλυτικά κείμενα με ξεκάθαρα Η ιστορικοκοινωνική περίοδος του
κοινωνικό χαρακτήρα, όπως το «Το- Φρόυντ ήταν η εποχή της νεύρωσης.
τέμ και Ταμπού», ο «Πολιτισμός πηγή Η νεύρωση εμφανίζεται ως το απο-
δυστυχίας», «Ο Μωυσής και ο Μονο-
θεϊσμός» κείμενα που σχετίζονται με τέλεσμα μίας σύγκρουσης ανάμεσα
στην ενορμητική επιθυμία (Αυτό) και
τις κοινωνικές επιστήμες όπως είναι η το εσωτερικευμένο σύστημα κανόνων
κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία και η (Υπερεγώ). Έτσι, σε κάθε περίοδο ή ευ-
θρησκειολογία.
ρύτερο πολιτισμικό περιβάλλον, που το
Το νορμάλ και το μη νορμάλ δεν κα- υπερεγώ γίνεται περισσότερο αυστη-
θορίζεται παρά μόνο στατιστικά μέσω ρό έχουμε την εμφάνιση των νευρώ-
της περίφημης καμπύλης του Gauss. σεων. Θα μου πείτε και πού βρίσκεται 23
Όποιοι βρίσκονται κοντά στο κέντρο ο ρόλος της οικογένειας, για τον οποίο
της θεωρούνται νορμάλ-δηλαδή υπό- κάνουμε τόσο λόγο οι Ψ.; Η οικογένεια
κεινται σε μία κανονικότητα βασισμέ- είναι ο βασικότερος θεσμός των κοι-
νη από την πλειοψηφία-ενώ όσοι πα- νωνικών προταγμάτων και εκφράζει
ρεκλίνουν από το κέντρο παρεκλίνουν αυτό που χαρακτηρίζει την κάθε ιστο-
και από το κανονικό. ρική περίοδο και τον κάθε πολιτισμό
Ο Φρόυντ κατάφερε κι έφτιαξε μία ως φορέας. Το έργο της συμπληρώνε-
από τις πιο ευφυείς θεωρίες της αν- ται από άλλους θεσμούς, όπως είναι το
θρωπότητας δουλεύοντας κλινικά με σχολείο, η εκκλησία κλπ.
ασθενείς της Βιέννης των μέσων του Με την σεξουαλική απελευθέρωση
19ου αιώνα. Οι περισσότεροι από αυ- του Μάη του ’68, την εμφάνιση του χα-
τούς είχαν ένα συγκεκριμένο προφίλ, πιού και τον έλεγχο των γεννήσεων,
ήταν κυρίως γυναίκες αστικής τάξης η σεξουαλικότητα απενοχοποιήθηκε.
που ενδιαφέρονταν για τη γνώση. Η σύγκρουση ανάμεσα στην ικανο-
Πολλές από αυτές ήταν εβραίες, όπως ποίηση της σεξουαλικής επιθυμίας
και ο ίδιος ο Φρόυντ. Αντίθετα, ελάχι- και στους εσωτερικευμένους κανόνες
στες Αυστριακές γυναίκες των ανώτε- ελαττώθηκε, έως εξαφανίστηκε και
ρων στρωμάτων ενδιαφέρθηκαν για αυτό είχε ως συνέπεια την μείωση των
την ψυχανάλυση, καθώς ήταν αρκετά νευρώσεων στο γενικό πληθυσμό της
απασχολημένες με άλλες κοσμικές Ευρώπης.
