Page 52 - mag_07
P. 52
Πού αποδίδουμε
ό,τι μας συμβαίνει;
από την Ψυχολόγο Δήμητρα Σταύρου
Σύμφωνα με έρευνες που γένεια, ένα άλλο πρόσωπο Όταν όμως το γεγονός είναι
έχουν ξεκινήσει ήδη από και το άλλο έχει να κάνει αρνητικό για τη ζωή, τότε
52 τη δεκαετία του '50 και συ- με μεταφυσικά αίτια, όπως υπάρχει η τάση να αποδίδο-
νεχίζονται μέχρι σήμερα είναι η τύχη ή η κακοτυχία, νται τα αίτια σε εξωτερικούς
(Heider, Kelly, Jones κ.ά.) ο Θεός, η βούληση του σύ- παράγοντες: π.χ. η κρίση, η
το υποκείμενο πάντα τείνει μπαντος κ.λ.π. κακή μοίρα, η ταξική ανισό-
να ψάχνει τα αίτια για κάτι Η απόδοση των αιτιών κα- τητα κλπ.
που του συμβαίνει. Και η θορίζεται από το σύστη- Το ίδιο συμβαίνει και με τις
νευροψυχολογία πιστοποιεί μα αναπαραστάσεων του διομαδικές σχέσεις. Μια
αυτή την τάση του εγκεφά- υποκειμένου, την αντίληψη ομάδα δηλ. τείνει να αποδί-
λου για αναζήτηση αιτιών. δηλαδή που έχει για τον δει την επιτυχία της εσωτε-
Γενικά υπάρχουν δύο κα- κόσμο και τον εαυτό του, ρικά, ενώ την αποτυχία της
τηγορίες απόδοσης αιτιών: καθώς και από πολιτισμικές εξωτερικά (στην κακή τύχη
Έσωτερικά και εξωτερικά. παραμέτρους. ή στιγμή, την κακοκαιρία
Στην περίπτωση της εσωτε- Ώστόσο, βλέπουμε να κλπ).
ρικής απόδοσης, το υποκεί- υπάρχουν κάποιες κοινές Στο άρθρο αυτό δεν υπάρ-
μενο αποδίδει στον εαυτό τάσεις, σίγουρα όμως όχι χει στόχος να βρούμε ποια
του αυτό που του συμβαί- καθολικές... είναι η αλήθεια, πού δηλα-
νει, δηλαδή το ίδιο είναι Έτσι, οι έρευνες της κοινω- δή βρίσκονται τα αίτια (μία
υπεύθυνο. νικής ψυχολογίας δείχνουν αλήθεια που δε νομίζω ότι
Στην περίπτωση της εξωτε- ότι όταν πρόκειται για ένα υπάρχει άλλωστε έξω από
ρικής απόδοσης, το υποκεί- θετικό γεγονός τότε το την υποκειμενικότητα). Βλέ-
μενο αποδίδει την ευθύνη υποκείμενο τείνει να αποδί- πουμε όμως με ενδιαφέρον
έξω από το ίδιο. δει τα αίτια στον εαυτό του. τόσο την αντίληψη του υπο-
Έδώ, μπορούμε να δια- Π.χ. όταν κάποιος κερδίζει κειμένου για τη ζωή του, όσο
κρίνουμε κυρίως δύο είδη σε έναν αγώνα κολύμβη- και τις έρευνες αυτές προ-
εξωτερικής απόδοσης, το σης, λέει για το πόσο σκλη- κειμένου να αναζητήσουμε
ένα έχει να κάνει με τους ρά προπονήθηκε, μιλάει για το όφελος (προσοχή όχι τον
άλλους-την κοινωνία, οικο- την αφοσίωσή του κλπ. οφελιμισμό) του υποκειμέ-
