Page 26 - mag_63
P. 26
ΒΙΒΛΙΟπΑΡΟΥΣΙΑΣεΙΣ
FRIEDRICH NIETZSCHE
Η ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΗΣΗ
Ήδη τα πρώιμα γραπτά του Νίτσε φανερώνουν ότι
κεντρικό αντικείμενο του στοχασμού του αποτελεί JOSEPH ROTH
το αρχαίο ελληνικό δράμα. Υπό το πρίσμα της με- ΤΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ ΡΑΝΤΕΤΣΚΥ
ταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγ-
26 χάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την Στις τρεις γενιές της οικογένειας φον Τρόττα αντι-
παρακμή της αττικής τραγωδίας ως αποφασιστικό κατοπτρίζεται η πορεία της Aυστροουγγρικής Αυ-
κεφάλαιο στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. τοκρατορίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες της: Ο
Η τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, είναι το προϊ- παππούς, ένας Σλοβένος ανθυπολοχαγός ταπεινής
όν συγκερασμού δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, καταγωγής, σώζει στη μάχη του Σολφερίνο τη ζωή
του «απολλώνιου» και του «διονύσιου», αποτελεί του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ Α΄ και απο-
δε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, κτά τίτλο ευγενείας. Ο πατέρας φτάνει στα ανώτερα
πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής. Ο συγκε- κλιμάκια της Δημόσιας Διοίκησης –ενός κλάδου
ρασμός αυτός συνιστά, σύμφωνα πάντα με τον Νί- που, μαζί με τον στρατιωτικό, θεωρούνταν οι δυο
τσε, κορυφαίο επίτευγμα του ελληνικού πνεύματος. στυλοβάτες της αυτοκρατορίας– και στο πέρασμα
Το δοκίμιο Η διονύσια κοσμοθεώρηση είναι το κεί- των χρόνων ταυτίζεται όλο και περισσότερο με
μενο εκείνο στο οποίο ο Νίτσε εισάγει και αναλύει τον γηραιό πλέον αυτοκράτορα, που με τη σειρά
για πρώτη φορά εμβριθώς τις περίφημες έννοιες του ενσαρκώνει την ίδια την πατρίδα. Και ο γιος,
«απολλώνιο» και «διονύσιο». Με τη βοήθεια των που στενάζει κάτω από το βάρος του οικογενεια-
εννοιών αυτών, αναδεικνύει την κεντρική ιδέα που κού ονόματος, και που, στιγματισμένος από «μοίρα
διέπει την τέχνη των δύο μεγάλων κλασικών δρα- κακιά», φαίνεται καταδικασμένος να χάνει όσους
ματουργών της Αρχαιότητας, του Αισχύλου και του αγαπά, θα ακολουθήσει, εκών άκων, στρατιωτική
Σοφοκλή. Επισημαίνει την ιδιαίτερη σημασία των σταδιοδρομία, μέχρις ότου η θύελλα του Α΄ Π.Π.
τεχνών και ιδιαίτερα της μουσικής στο δραματικό θα γκρεμίσει όχι μόνο την οικογένειά του ή την πα-
έργο. Προβαίνει δε μάλιστα και σε σύντομη έκθεση ρηκμασμένη τάξη της, αλλά ολόκληρη την πολυε-
βασικών αρχών μιας γενικής θεωρίας σχετικά με τις θνική αυτοκρατορία, που θα διαλυθεί εις τα εξ ων
τέχνες και τη γλώσσα. Το μεστότατο αυτό κείμενο συνετέθη…
παρουσιάζει τη νιτσεϊκή ερμηνεία της τραγωδίας
και της τέχνης στη γένεση και τη διαμόρφωσή της.
