Page 70 - mag_71
P. 70
ΥΓεΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
O φόβος της επιτυχίας
ή το σύμπλεγμα του Ιωνά.
το συναίσθημα του παιδιού. Τέτοιες Ο φόβος της επιτυχίας όμως σχετίζε-
είναι οι περιπτώσεις όπου η μητέρα ται και με νευρωτικές αιτίες όπως με
πάσχει από κατάθλιψη ή η συναισθη- την δυσκολία ανάληψης της ευθύνης
ματική έκφραση στην οικογένεια θεω- της ζωής, αλλά και με ψυχοκοινωνικές
ρείται ταμπού ή υπάρχει κάποια νοητι- παραμέτρους, όπως την δυσκολία που
κή στέρηση, παραμέληση κλπ. μπορεί να αισθάνεται ο άνθρωπος να
Τόσο τα ναρκισσιστικά τραύματα όσο αλλάξει την κοινωνική του θέση όταν
και οι ναρκισσιστικές ελλείψεις προ- προέρχεται από οικογένεια με χαμη-
έρχονται από οικογενειακά συστήμα- λό κοινωνικοοικονομικό στάτους. Ο
τα που τα ίδια πάσχουν ή χαρακτηρί- Vincent de Gaulejac έχει εξόχως ανα-
ζονται από στέρηση. Οι ιστορίες ζωής λύσει μέσα από παραδείγματα αυτή
των γονιών τους καθορίζουν αργότε- την ιδιαίτερη μορφή ενοχής και την
ρα στον δικό τους γονεϊκό ρόλο και κατάσταση αυτή ονομάζει "ταξική νεύ-
στην ποιότητα των συναλλαγών που ρωση" (στην οποία έχουμε ήδη ανα-
έχουν με τα παιδιά τους. Λίγοι έχουν φερθεί σε προηγούμενο άρθρο).
την τόλμη να ζητήσουν ψυχοθεραπευ- Έτσι η ενοχή αναδεικνύεται ως το βα-
70 τική βοήθεια και να επεξεργαστούν σικό συναίσθημα στις περισσότερες
αλλά και να μάθουν νέους τρόπους από αυτές τις περιπτώσεις. Ενοχή ότι
έκφρασης και συνύπαρξης μέσα στην πετυχαίνοντας κάποιος, μεγαλώνει και
οικογένεια. Μέσω της ψυχοθεραπείας αφήνει πίσω τους γονείς (αφού αυτο-
δυναμώνει το εγώ, μπορούν και αντέ- νομείται) αλλά ίσως (στην περίπτωση
χουν περισσότερο στην συγκράτηση της ταξικής νεύρωσης) και την κοινω-
των ενορμήσεών τους , αυξάνει η συ- νική τάξη στην οποία ανήκε ως εκείνη
νείδηση, εκφράζονται περισσότερο τη στιγμή. Έτσι το υποκείμενο αυτοσα-
συναισθηματικά, εμπλουτίζεται η επι- μποτάρεται ασυνείδητα προκειμένου
κοινωνία. να μην προδώσει, όπως πιστεύει, και
Ωστόσο ο φόβος της επιτυχίας δεν να μην μεγαλώσει.
έχει να κάνει μόνο με το θέμα του Αυτή η σχέση με το περιβάλλον μπορεί
ναρκισσισμού. να είναι εσωτερικευμένη, ή να υπάρ-
Σημαντικό ρόλο παίζει η πίστη. Πίστη χει πράγματι αλληλόδραση. Έτσι, προ-
προς τον εαυτό αλλά και προς τον άλ- ηγούμενες γενιές που έχουν περάσει
λον. Κι όταν η πρωταρχική σχέση με δύσκολα μπορεί να βλέπουν ως πα-
την οικογένεια είναι διαταραγμένη, ράξενο (στην καλύτερη περίπτωση)
η πίστη χρειάζεται πολύ κόπο για να το μέλος που προχωρά πετυχαίνοντας
αναδυθεί και μόνο μέσα από καλές και καταφέρνοντας επιτεύγματα, ενώ
σχέσεις ή μία ψυχοθεραπεία μπορεί δεν είναι λίγες οι φορές που εμφανί-
να γίνει. ζεται και ο φθόνος.
