Page 41 - mag_76
P. 41
από τις εκδόσεις
ΡΟΕΣ
HΕΝΡΥ bErGSoN
ΥΛΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ
Στο δοκίμιο Ύλη και μνήμη (1896), ένα
από τα κύρια έργα του, ο Henri bergson
αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προ-
σέγγιση σχετικά με το πρόβλημα της
σχέσης ύλης και πνεύματος. Η αναδια-
τύπωση του κεντρικού αυτού φιλοσοφι-
κού ζητήματος επιτυγχάνεται χάρη στην
ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της
μνήμης και τον ριζικό επαναπροσδιορι-
σμό της σχέσης τους. Η ανάλυση αυτή 41
όχι μόνο λαμβάνει υπ’ όψιν τα πορί-
σματα της επιστημονικής έρευνας, αλλά
αναγνωρίζει ως θεμελιώδη τη σχέση
των σωματικών και πνευματικών λει-
τουργιών με τη βουλητική δράση του
βιολογικού και κοινωνικού όντος «άν-
θρωπος». Επιτρέπει δε συνάμα στον
μεγάλο Γάλλο φιλόσοφο να προτείνει
λύσεις που υπερβαίνουν καίριες αντιπα-
«… αφού η καθαρή αντίληψη μας δίνει ραθέσεις της ιστορίας της φιλοσοφίας
το όλον ή, τουλάχιστον, το ουσιώδες όπως π.χ. εκείνη μεταξύ ρεαλισμού και
μέρος της ύλης και αφού το υπόλοιπο ιδεαλισμού.
προέρχεται από τη μνήμη και επιπροστί- Το δοκίμιο Ύλη και μνήμη αποτελεί και
θεται στην ύλη, η μνήμη πρέπει να είναι, σήμερα, εκατό και πλέον χρόνια από
κατ’ αρχήν, δύναμη απολύτως ανεξάρ- τη συγγραφή του, υπόδειγμα φιλοσο-
τητη από την ύλη. Αν, συνεπώς, το πνεύ- φικού στοχασμού που, αφενός, επανα-
μα είναι κάτι το πραγματικό, τότε είναι θέτει κεντρικά φιλοσοφικά προβλήματα
ακριβώς εδώ, στο φαινόμενο της μνή- και προτείνει πρωτότυπες λύσεις, αφε-
μης, που οφείλουμε να το προσεγγίσου- τέρου, συνδιαλέγεται γόνιμα με την επι-
με πειραματικά». στημονική έρευνα.
